Tworzywa powszechnie uważane są za niekorzystne dla środowiska naturalnego, co nie jest prawdą. Fakt, że tyle uwagi zwracamy obecnie na opakowania z plastiku nie wynika z ich niekorzystnego wpływu na środowisko, ale z naszych złych nawyków i przyzwyczajeń, które doprowadziły do tego, że śmiecimy plastikiem. W rzeczywistości definitywne zerwanie z plastikiem niczego nie zmieni, a powrót do substytutów może być jeszcze bardziej niekorzystny dla klimatu niż rozsądne gospodarowanie odpadami z tworzyw.
Tworzywa a ocieplenie klimatu
Produkcja tworzyw sztucznych zaliczana jest do grupy czynników, które wpływają na ocieplenie klimatu. Plastik ma znacznie mniejszy wpływ na ocieplenie klimatu niż substytuty, takie jak metal, szkło czy papier. Wynika to z:
- masy całkowitej opakowania, która w przypadku plastiku jest o 360% niższa niż w przypadku innych materiałów opakowaniowych,
- zużycia energii w całkowitym okresie użytkowania, które w przypadku plastiku jest o 220% niższe niż w przypadku innych materiałów opakowaniowych,
- emisji CO2 w całkowitym okresie użytkowania, które jest niższe o 270% niż w przypadku substytutów.
Jak porównać „ekologiczność” różnych rozwiązań?
Z pomocą przychodzi cykl życia produktu (z ang. life cycle assessment). To metodologia zdefiniowana w normach ISO 14040 i 14044, która obejmuje czynniki decydujące o „ekologiczności” poszczególnych materiałów opakowaniowych w całym cyklu ich życia – od wykorzystywanych zasobów, aż po utylizację lub przetworzenie zużytego opakowania/produktu.
Analizie w ramach cyklu życia produktu poddaje się: zapotrzebowanie na energię, zużycie wody, efekty cieplarniane, powstałe odpady, wpływ na zakwaszenie środowiska, potencjał eurotrofizacji (wzbogacania zbiorników wodnych w pierwiastki biofilne, skutkujący wzrostem trofii, czyli żyzności wód), wpływ na powstanie smogu, wpływ na warstwę ozonu w atmosferze. Porównanie plastiku i innych materiałów opakowaniowych w kontekście wskazanych powyżej zasobów pozwala wykazać wysoką „ekologiczność” opakowań z tworzyw sztucznych oraz ich przewagę nad najlepszymi dla nich alternatywami.
W przypadku plastiku obserwujemy m.in.*:
- o 50% niższe całkowite zapotrzebowanie na energię,
- o blisko 70% niższe zużycie energii,
- o 85% mniejszą konsumpcję wody,
- o 80% mniej odpadów stałych (waga),
- o 60% mniej odpadów stałych (objętość),
- o ok. 55% niższy potencjał tworzenia efektu cieplarnianego,
- o 70% niższy potencjał zakwaszenia,
- (jedyny minus plastiku) o 95% niższy potencjał eutrofizacji,
- o ok. 70% niższy potencjał powstawania smogu,
- o ok. 75% niższy potencjał niszczenia ozonu.
*Źródło: Franklin Associates, A Division of Eastern Research Group (ERG) April 2018
Analiza cyklu życia produktu wyraźnie wskazuje większą „ekologiczność” tworzyw sztucznych w porównaniu z alternatywami ulegającymi rozkładowi. Dzięki zmianie nawyków dotyczących utylizacji zużytych opakowań (wyrzucanie śmieci do odpowiednich kontenerów, segregacja śmieci w warunkach domowych i przemysłowych, nie pozostawianie po sobie śmieci w lasach/górach/na plażach/zbiornikach wodnych) oraz przemyślanej gospodarce odpadami plastikowymi możemy nie tylko nadal korzystać z potencjału oferowanego przez tworzywa sztuczne, ale jednocześnie dbać o środowisko naturalne.